ذو القرنين در قرآن
بسم الله الرحمن الرحيم

الحمد لله رب العالمين و صلى الله على محمد و آله الطاهرين.

اللهم كن لوليك الحجة بن الحسن صلواتك عليه و على آبائه فى هذه الساعة و فى كل ساعة وليا و حافظا و قائدا و ناصرا و دليلا و عينا حتى تسكنه ارضك طوعا و تمتعه فيها طويلا.

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم

و يسئلونك عن ذى القرنين قل ساتلوا عليكم منه ذكرا.

و از تو اى محمد، درباره «ذو القرنين‏» مى‏پرسند در پاسخ ايشان بگو: بزودى، بخشى از سرگذشت او را، براى شما بازگو خواهم كرد

آيات 83 تا 98 سوره مباركه كهف درباره زندگانى ذو القرنين مطالبى دارد كه در قالب سه بخش اساسى در كتاب شريف تفسير الميزان (1) آمده است:

الف - تفسير آيات مربوط به ذو القرنين ب - بحث روايى اين آيات شريفه ج - گفتارى پيرامون داستان ذو القرنين، به صورت قرآنى و تاريخى.

اين مطلب در كتاب تفسير نمونه (2) در دو بخش جداگانه آمده است كه بخش اول آن به تفسير آيات مربوطه، و بخش دوم به نكات آموزنده داستان و بحثهاى تاريخى و روايى آن اختصاص يافته است.

بنده پس از مطالعه دقيق اين كتب تصميم گرفتم كه تفسير اين آيات و داستان ذو القرنين را بازنويسى كرده و آن را در اختيار قرآن دوستان بگذارم.

البته ناگفته نماند كه درباره ذو القرنين و آيات قرآنى مربوط به او، كتابها و تاليفات زيادى نوشته شده است كه حاصل زحمات محققين علوم قرآنى است كه در پايان اين كتاب فهرستى از آنها را ذكر خواهم كرد.

با مراجعه به بعضى از اين كتابها دريافتم كه تعدادى از آنها بيشتر به جنبه تاريخى موضوع پرداخته‏اند، اما در اين نوشتار سعى شده تا جهت قرآنى قصه مورد توجه قرار گيرد. به عبارت ديگر، آنچه كه درباره داستان ذو القرنين از قرآن فهميده مى‏شود جمع‏آورى گردد. درباره جنبه تاريخى داستان هم سعى شده كه به طور خلاصه و در قالب يك فصل در پايان كتاب به آن پرداخته شود.

بنابراين، همان طور كه از نام كتاب پيداست، هدف اصلى ما طرح و بيان نكاتى است كه از قرآن درباره اين داستان فهميده مى‏شود.

علامه طباطبايى در بحث روايى خود چنين فرموده است:

«خواننده عزيز بايد بداند كه روايات مروى از طرق شيعه و اهل سنت از رسول خداصلى الله عليه وآله و روايات مروى شيعه از ائمه هدى و... درباره داستان ذو القرنين، بسيار اختلاف دارند; آن هم اختلافهاى عجيب، و آن هم‏نه در يك بخش داستان، بلكه در تمامى خصوصيات آن! اين اخبار در عين حال مشتمل بر مطالب شگفت‏آورى است كه هر ذوق سليمى از آن وحشت نموده و آن را محال مى‏داند و عالم وجود هم منكر آن است، لذا اگر خردمند اهل بحث آنها را با هم مقايسه نموده مورد دقت قرار دهد، هيچ شكى نمى‏كند در اينكه مجموع آن‏ها خالى از دسيسه و دستبرد و جعل و مبالغه نيست. از همه اين مطالب غريب‏تر، رواياتى است كه علماى يهود كه به اسلام گرويده‏اند، از قبيل «وهب ابن منبه‏» و «كعب الاحبار»، نقل كرده‏اند، يا اشخاص ديگرى كه از قرائن به دست مى‏آيد كه مطالب خود را از يهوديان گرفته‏اند! بنابراين ديگر چه فايده‏اى دارد كه ما به نقل، استقصاء و احصاء آنها با آن كثرت و طول و تفصيلى كه دارد بپردازيم؟ لاجرم، به پاره‏اى از جهات اختلاف آنها اشاره نموده و از آن مى‏گذريم، و به نقل آنچه كه تا حدى از اختلاف مصون مانده است اكتفاء مى‏كنيم‏» (3) .

از اين رو ما در اينجا بحث روايى نكرده‏ايم، ولى علاقه‏مندان مى‏توانند به تفسير الميزان مراجعه نمايند.

در پايان هم بايد اين نكته را متذكر شد كه چنين نيست كه بتوان همه مطالب اين كتاب را به تفسير الميزان يا تفسير نمونه نسبت داد، زيرا شايد جزئياتى باشد كه بطور صريح در اين دو كتاب نيامده است; اما بايد دانست كه بدنه اصلى و بيش از نود درصد مطالب اين كتاب چيزهايى است كه از آن دو صحيفه شريفه گرفته و بازنويسى كرده‏ام.

در نتيجه، در همين جا آنچه ستايش و سپاس بر اين اثر باشد را، نثار حضرت علامه طباطبايى‏رحمه الله و حضرت آيت‏الله مكارم شيرازى"مدظله" و گروه نويسندگان تفسير نمونه مى‏نمايم و اذعان دارم كه بنده فقط به صورت يك كار خدمات‏رسانى علمى، نقشى جزئى در اين زمينه ايفا كرده‏ام. اميد كه اين خدمت ناچيز مقبول درگاه احديت قرار گيرد!

و لله الحمد

قم - مهرماه سال هفتاد و نه - محمدرضا امين زارع
 

قرآن از دیدگاه دانشمندان جهان:[1074]

- ولتر فیلسوف و نویسندة معروف فرانسوی: «من یقین دارم که اگر قرآن و انجیل را به یک فرد غیر مذهبی ارائه دهند او حتماً قرآن را بر خواهد گزید؛ زیرا کتاب محمد(ص) افکاری را تعلیم می دهد که به اندازة کافی بر مبنای عقلی منطبق است».

- دکتر گرینه فرانسوی می گوید: «من در تمام آيات قرآن كه در زمينۀ علوم طبيعي و طبّ بود مطالعه كردم و آنها را با علوم جديد منطبق ديدم، از اين رو مسلمان شدم زيرا يقين كردم كه محمد(ص) متجاوز از هزار سال پيش بدون اين كه معلم بشري داشته باشد حق را بيان كرده است. اگر هر عالِمي آيات مربوط به علم خود را در قرآن مطالعه كند و خود را از غرض دور نگه دارد بدون ترديد چون من مسلمان خواهد شد».

- بودلی نویسندة سوئیسی: «نزد ما کتابی است به نام قرآن که در اصالت و سلامت منحصر به فرد است».

- دینورت دانشمند اروپایی: «واجب است که اعتراف کنیم که علوم طبیعی، فلکی، فلسفه و ریاضیات که در اروپا اوج گرفته است عموماً از قرآن اقتباس شده است و اروپا شهری برای اسلام است».

-پروفسور والتر واگنر، دین پژوه آمریکایی و استاد یکی از دانشگاههای آمریکا پس از سالها مطالعه و تحقیق در قرآن، در کتاب خود تحت عنوان «باز کردن قرآن» می نویسد: «قرآن کتابی سراسر وحی است و کلمه به کلمه از جانب خداست که در آن خداوند به طور مستقیم با بندگان خود در سراسر این دنیای خاکی سخن گفته و آنها را برای رسیدن به اوج و تعالی انسانی راهنمایی فرموده است».

هر انسان بی‌غرضی به معجزه بودن قرآن اذعان می‌کند. آنهایی که با کتب تورات و انجیل و مزامیر داوود (ع) سر و کار دارند بیشتر و زودتر به این حقیقت اذعان کرده و می‌کنند. بسیاری از مسیحیان و یهودیان صرفاً به سبب همین مسئله مسلمان شدند. یک نمونه مشهور آن ادواردو آنیلی بود که در زمانی که در آمریکا درس ادیان می‌خواند با مطالعه چند صفحه از قرآن متحیر گشت و متعاقباً پس از تحقیقات وافر شیعه شد و نام خود را به مهدی تغییر داد. او تنها پسر و وارث سناتور و میلیاردر ایتالیایی جیووانی آنیلی (صاحب کارخانه های فیات، فراری و...) بود و به سبب اسلام آوردن تحت فشار شدید خانواده قرار گرفت. وي در سال 2000 به طرز مشکوکی کشته شد، ولی دادگاه جنایی علت مرگ او را خودکشی اعلام کرد. او را در ایتالیا یک جوان هروئینی روانی معرفی کردند. با مرگ وی تمام دارایی پدرش به جان ایوجی الکان، خواهر زاده یهودی اش رسید. بسياري از کتابخانه های آمریکا نسخه‌های قرآن را از بخش مرجع خارج نموده اند و کتابداران تا مطمئن نشوند که فرد درخواست کننده، محقق ادیان است و با قرآن آشنایی دارد مصحف شریف را در اختیار او قرار نمی‌دهند تا مبادا جاذبه عظیم این کتاب وي را برباید.

«کتاب خدای بر چهار چیز قرار گرفته است: عبارات، اشارات، لطایف، حقایق. پس عبارات برای عوام، اشارات برای خواص، لطایف برای اولیاء، و حقایق برای انبیاء است».[1075]

«همانا خداوند متعال قرآن را برای یک زمان معین و مردم خاصّ قرار نداده است، بلکه قرآن در هر زمانی جدید و نزد هر قومی تا روز قیامت تازه است».[1076] 

از ابن عباس روایت است که هر کس سوره انعام را هر شب بخواند روز قیامت از ایمن شدگان می باشد و روی آتش را به چشم خود نمی بیند.

شب پنجشنبه یا جمعه یا روز آن رو به قبله فاتحه را بخواند بعد شروع کند به سوره انعام تا آیه مثل ما اوتی رسل الله و بدون فاصله برخیزد دو رکعت نماز بخواند در هر رکعت هفت بار حمد و هفت ایةالکرسی و هفت انّا اعطیناک بخواند بعد از فراغ به همان نحوه رو به قبله بخواند الله اعلم حیث یجعل رسالته تا اخر سوره بعد سر به سجده نهد و هفتاد بار گوید لا اله الّا الله محمّد رسول الله و حاجت را بطلبد و جهت دزد برده آن را بخواند به او برگردد. (2)

(2)_ معراج المومن

 این سوره در مکّه نازل شده و 165 آیه دارد ابی بن کعب می گوید سوره انعام در مکّه نازل شده و هفتاد هزار فرشته حامل آن بودند و جهان را فرا گرفته بودند و صدای تسبیح آنان با حمد بلند بود و چون حضرت صدای آنها را شنید گفت: سبحان الله العظیم و بحمده و به سجده رفت بعد کاتبان را خواند و در همان شب می نوشتند و آن حضرت فرمود هر کس آن را بخواند به هر آیتی که در اوست این هفتاد هزار فرشته بر او شب و روز صلوات فرستند تا روز قیامت. و از کعب الاخبار منقول است که چون روز قیامت شود خداوند به قاری این سوره خطاب کند ای بنده من در سایه من            در آی و از میوه های بهشت برخوردار شو و آب کوثر مرا بیاشام و در چشمه سلسبیل غسل کن که تو بندهی منی و من خدای توام.

در بعضی از تفاسیر نوشته شده است که سلطان روم نامه ای به خدمت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (ع) نوشت و از سردرد عجیبی که به ان مبتلا شده بود گله کرد و معالجه را خواستار گردید. آن چه اطباء مداوا کرده بودند فایده نکرده بود و لذا از وصی پیغمبر (ص) چاره را جویا شده بود. نامه اش که رسید حضرت علی (ع) کلاهی را به قاصد داد و به او فرمود هر وقت سلطان سردرد گرفت این کلاه را بر سرش بگذارد.

پس از رسیدن کلاه به سلطان، هرگاه به سردرد مبتلا می شد طبق سفارش حضرت، کلاه را بر سر می گذاشت و درد آرام می گرفت، دو سه مرتبه که به سردرد مبتلا شد و آن را بر سر گذاشت و ارام گرفت به فکر افتاد که ببیند علی (ع) چه کرده است که اینطور این کلاه اثر می کند دستور داد آن را شکافتند، دید لای ان نوشته شده است (بسم الله الرّحمن الرّحیم). (1) 

(1)_ (فاتحةالکتاب) شهید آیت الله دستغیب.

المص

گویند الف الله بود و لام جبرییل و میم محمد(ص) و ص صحابه. و گفته اند المص یعنی انا الله العالم الصادق. و نیز گفته اند المص نام قران است.

المص! اين كتابى است كه بر تو نازل شده; و نبايد از ناحيه آن، ناراحتى در سينه داشته باشى! تا به وسيله آن، (مردم را از عواقب سوء عقايد و اعمال نادرستشان) بيم دهى; و تذكرى است براى مؤمنان.(۱ و ۲ اعراف) 

از حضرت امام ابی جعفر محمد بن علی باقر (ع) روایت است که فرمودند هر کس در هر پنجشنبه سوره مائده را بخواند ایمانش هرگز به ظلم یا شرکی آلوده نمی شود. 

ابی بن کعب از رسول خدا (ص) روایت کرده هر کس سوره مائده را بخواند حق تعالی او را به عدد هر یهود و نصرانی که در دنیا نفس کشند ده حسنه نویسد و ده بدی محو کند و ده درجه بالا برده امام صادق (ع) فرمود سوره مائده جبرئیل با هفتاد هزار فرشته نزد رسول خدا آورد و در خبر است که رسول خدا در حجةالوداع فرمود سوره مائده اخرین سوره ای است که از قران به من نازل شده حلالش را حلال دارید و حرامش را حرام دانید (چیزی از آن نسخ نشده و ایاتش 120 و کلماتش 2804 می باشد).

با وضو روز اول دو رکعت نماز به جا آورد اوائل ماه بعد از نماز صبح باشد بعد چهل روز رو به قبله هر روزی صد صلوات و پنجاه بار این ایه را بخواند و در بین باکسی سخن نگوید در فتح امور مؤثر است اللّهم ربنا انزل علینا مائدة من السّماء تکون لنا عیدا لّاوّلنا و اخرنا و ایة مّنک وارزقنا و انت خیر الرّازقین.(مائده 114) هر کس سوره مائده را در هر پنجشنبه بخواند هرگز به خدا شرک نیاورد و ایمان خود را به ظلم نپوشد و هر که آن را بنویسد و با خود دارد از درد ها و ورمهای عافیت یابد و هر گاه در صندوق یا متاع نهد از ضایع شدن و دزد بردن ایمن گردد.

ارتباط آیه «کهیعص» با واقعه کربلا براساس روایتی از امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف)


بسیاری از مفسّران قرآن کریم معتقدند که آیه «کهیعص» که از حروف رمزی و مقطّعه در قرآن است به ماجرای کربلا و شهادت امام حسین (علیه السلام) اشاره کرد.


دلیل این مفسران بر ارتباط آیه «کهیعص» با ماجرای کربلا، روایتی از «سعد بن عبدالله قمی» است که در کتب روایی از جمله «کمال‌الدین وتمام النعمة» شیخ صدوق (متولد نیمه اول قرن چهارم هجری) و «احتجاج»‌ مرحوم طبرسی (متولد نیمه اول قرن ششم هجری) آمده است.


از کتاب‌های متأخر نیز می‌توان به «تفسیر البرهان» سیدهاشم بحرانى و «بحار الانوار» علامه مجلسی اشاره کرد که این روایت در آن‌ها ذکر شده است.


بر پایه این گزارش،‌ سعد بن عبدالله قمی نقل می‌کند که در خدمت امام عسکری (علیه السلام) بودم و فردی از تأویل آیه کهیعص سئوال کرد. امام عسکری (علیه السلام) فرمود که از فرزندم «مهدی» پاسخ را دریافت کنید. آن‌گاه امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) فرمودند: «هذه الحروف من أنباء الغیب، أطلع الله علیها عبده زکریا علیه‌السلام، ثم قصّها على محمد صلى‌الله علیه وآله، وذلک أن زکریا سأل ربّه أن یعلّمه أسماء الخمسة، فأهبط علیه جبرئیل فعلّمه إیاها، فکان زکریا إذا ذکر محمداً وعلیاً وفاطمة والحسن سُرِّی عنه همّه، وانجلى کربّه، وإذا ذکر الحسین خنقته العبرة ووقعت علیه البهرة! فقال ذات یوم: یا إلهی! ما بالی إذا ذکرت أربعا منهم تسلیّت بأسمائهم من همومی، وإذا ذکرت الحسین تدمع عینی وتثور زفرتی؟! فأنبأه الله تعالى عن قصته، وقال: (کهیعص) فالکاف اسم کربلاء، والهاء هلاک العترة، والیاء یزید وهو ظالم الحسین علیه‌السلام، والعین عطشه، والصاد صبره.»


ماجرا از این قرار است که حضرت زکریا از پروردگارش درخواست کرد که «اسماء خمسه طیبه‏» را به وی بیاموزد. خداوند متعال، جبرئیل امین را بر او فرو فرستاد و آن اسماء را به او تعلیم داد.


حضرت زکریا هنگامی که نام‏های محمد (صلی الله و علیه واله سلم)، علی (علیه السلام)، فاطمه (سلام الله علیها) و حسن (علیه السلام) را یاد می‏کرد، اندوه و ناراحتی‌اش بر طرف می‏شد و گرفتاریش از بین می‏رفت. امام هنگامی که از حسین(علیه السلام) یاد می‏کرد، بغض گلویش را می‏فشرد و مبهوت می‏شد. به همین دلیل روزی از خداوند سبب این اندوه و ناراحتی را جویا شد و گفت: بارالها! چرا وقتی آن چهار نفر را یاد می‏کنم، آرامش می‏یابم و اندوهم بر طرف می‏شود، اما وقتی حسین را یاد می‏کنم، اشکم جاری و ناله‏ام بلند می‏شود؟


خدای تعالی او را از داستان شهادت امام حسین (علیه السلام) آگاه کرد و فرمود: «کهیعص‏»! «ک» نام کربلا و «ه» اشاره به کشته‌شدن عترت طاهره دارد. «ی» اشاره به نام یزید دارد که بر حسین (علیه السلام) ظلم کرد و «ع» اشاره به عطش و تشنگی آن امام و «ص» نیز نشان صبر و مقاومت ایشان است.

از حضرت امیرالمومنین (ع) روایت است که فرمودند هرکس که سوره نساء را هر جمعه بخواند از فشار قبر ایمن می گردد.

ابی بن کعب از رسول خدا نقل کرده که هر کس این سوره را تلاوت کند چنان باشد که صدقه داده به هر وارثی که مستحق باشد و او را مثل ثواب کسی باشد که ازادی را از اسیری و بندگی باز خریده و از شرک بری باشد و از مشیت خدا از کسانی باشد که گناهانش آمرزیده و حق سبحان از او خشنود باشد و ان 176 ایه و 3845 کلمه دارد.

عیاشی از امیر المومنین (ع) روایت کرده هر کس سوره نساء را هر جمعه بخواند از فشار قبر ایمن باشد زمانیکه او را در قبر نهند.

سوره نساء هر گاه از کسی چیزی گمشده در جای گمشدن آیه 58 سوره نساء را در ظرف نو نویسد به آب باران بشوید آن اب را در انجا که گمشده بپاشد انشاءالله ان را می یابد.

به جهت درد چشم دو رکعت نماز می خوانی و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره کافرون و سه مرتبه این آیه شریفه را میخوانی:

« و عنده مفاتح الغیب لا یعلمها الّا هو و یعلم ما فی البرّ و البحر و ما تسقط من ورقة الّا یعلمها و لا حبّة فی ظلمات الارض و لا رطب و لا یابس الّا فی کتاب مبین» (انعام _ 59) (2) 

(2)_مستدرک محدث نوری (ره)

برای درد قلب این آیات را بر اب میخوانی و می نوشی:

لئن انجیتنا من هذه لنکوننّ من الشّاکرین (یونس 22)

سیهزم الجمع و یولّون الدّبر _ بل الساعة موعدهم والساعة ادهی و امرّ (قمر 45 و 46)

انّ الله یمسک غفورا (فاطر 41)

و نیز آورده اند که آیات (8 و 9 آل عمران ربنا لا تزغ قلوبنا... تا یخلف المیعاد) را بر آب می خوانی و می نوشی در حالیکه دست به قلب گذاشته باشی و همچنین نوشته و بر گردن بیمار آویزان می نمایی.(1)

(1)_مکارم الاخلاق. 

رسول خدا فرمود هر کس آل عمران را بخواند خداوند و فرشتگان بر او صلوات فرستادند تا آفتاب فرو رود. عبدالله بن مسعود روایت کند که هر کس سوره آل عمران را بخواند او توانگر است. راوی خبر گوید از رسول خدا نقل کرده فرمود بقره و ال عمران بیاموز که ان دو ستاره تابان است و فردای قیامت بیایند به صورت دو فرشته و خواننده شان را شفاعت کنند تا به بهشتش برند. در خبر است هر که بقره و ال عمران را در شب جمعه بخواند فردای قیامت او را دو پر دهند تا بر صراط مثل پرندگان پرواز نماید.

رسول خدا فرمود هر که ان را بخواند به هر ایه برات امانی از جسر جهنم به او بخشند و کسی که روز جمعه بخواند آن روز تا غروب خداوند و ملائکه بر او صلوات فرستند.

امام صادق (ع) فرمود هر کس آن را به زعفران و گلاب نویسد بر درختی آویزد میوه (نیکو) دهد و اگر بر زن (نازائو) آویزد (البته پس از مواقعه با شوهر) آبستن گردد و اگر بسم الله الرحمن الرحیم گوید بعد سه بار به جای دردناک این آیه را بخواند شفا یابد ربنا لا تزغ قلوبنا اذ هدیتنا و هب لنا من لدنک رحمة انک انت الوهّاب و در این سوره است شهدالله و قل اللهمّ (ال عمران)

از امام صادق (ع) روایت است فرمودند: هر کس که سوره آل عمران را بخواند روز قیامت می آید در حالیکه آن سوره روی او را مثل ابر سایه کرده است.

مجمع و 34 ) علما نوشته اند با وضوی کامل دو رکعت نماز کن و رو به قبله با خاطر جمع قل اللهم را تا بغیر حساب چهل بار بخواند چون فارغ شد بر کاغذی خوب نویسد نجوم و انرا به جای پاک چسباند و هر روز چهل بار بر ان بنگرد و قل اللهم را بخواند و در ان حال چشم از حروف بر ندارد و با کسی سخن نگوید تا چهل روز دو نماز قل اللهم بخواند.

عبدالله بن مسعود گوید از رسول خدا شنیدم فرمود هر کس شهدالله را بخواند،حق تعالی روز قیامت او را اورد خداوند فرماید: ای بنده من به عهد من وفا کردی و امانت مرا ادا نمودی که ان توحید است و من سزاوارترم از ان کسی که به عهد من وفا کند ای فرشتگان در های بهشت را باز کنید تا از هر دریکه خواهد داخل شود.

حضرت علی (ع) به نقل از رسول خدا (ص) فرمود خداوند به من فرموده به راستی تو را سبع المثانی و قران عظیم دادیم بر من به فاتحةالکتاب جدا منت نهاد و ان را برابر قران قرار داد و همانا فاتحةالکتاب شریف ترین چیز است در گنج های عرش و همانا خدای تعالی محمد(ص) را مخصوص نمود به ان شرف داد و در ان کسی را از انبیاء شریک نکرد جز سلیمان بن داود که به او بسم الله الرحمن الرحیم عطا شد ایا نمی بینی ان را از بلقیس حکایت می کند هنگامیکه گفت به سویم کتاب کریم افتاد ان از سلیمان است و ان حق است بسم الله الرحمن الرحیم اگاه باشید هر کس حمد را بخوان که به موالات محمد و ال او معتقد باشد به امر قران فرمان برد و به ظاهر ان مؤمن و باطن ان را تصدیق کند خداوند به هر حرفی از ان به دو حسنه ای می بخشد که هر یک از ان ها برای او برتر است از دنیا و انچه که در ان است از اصناف اموال ان و خوبی های ان و کسی که گوش به قاری ان دهد ثلث قرائت کننده حسنه باشد باید شما این خیر را زیاد ببرید که غنیمت است و نباید موسم ان برود و حسرت در دل شما بماند.

امیر المؤمنین علی (ع) فرمود: لو شئت لاوقرت سبعین بعیرا من تفسیر فاتحةالکتاب. اگر بخواهم هفتاد شتر از تفسیر فاتحةالکتاب بار می کنم. پیغمبر گرامی فرمود:چون پهلو را به رختخواب نهی ان را بخوانی، از هر چیزی جز مرگ ایمن خواهی بود و فرمود هر که چهل حمد بر کاسه ابی بخواند و ان را بر روی تب دار بپاشند باذن خدا بهبود یابد.

حدیث خیلی مهم فرمود من ابدا نمی خوابم تا چهل هزار دینار صدقه دهم و بنده آزاد کنم و برای خدا قربانی نمایم گفته شد چگونه این کارها را انجام می دهی (با این که این کار هر شب دشوار است) فرمود شنیدم از حبیبم رسول الله  که می فرمود هر کس فاتحةالکتاب را بخواند هنگامی که در رختخواب باشد مانند این است که چهل هزار دینار را در راه خدا صدقه داده هر کس بگوید سبحان الله و الحمدالله و لا اله الا الله و الله اکبر و لا حول و لا قوة الا باالله العلی العظیم گویا بنده ای برای رضای خدا آزاد کرده و هر کس ایةالکرسی را بخواند گویا برای خدا یک قربانی کرده است.

 ابوذرانه پرسید یا رسول الله انبیاء چند نفرند؟ فرمود: 124 هزار گفتم. مرسل از ان ها چند نفرند؟ فرمود:313 نفر گفتم خدا چند کتاب نازل نمود؟ فرمود: 1،4 کتاب بر آدم ده صحف و بر شیث پنجاه صحیفه و اول کسی بود که به قلم نوشت و بر ابراهیم ده صحف و توریة و انجیل و زیور و فرقان در خبر آمده هر کس فاتحةالکتاب را بخواند گویا تمام کتبی که از آسمان آمده است را خوانده و هر که معنای آن را بداند گویا معنای تمام آن ها را دانسته.

 عمر بن ابی المقدام گوید از امام باقر (ع) شنیدم گفت هر که آیةالکرسی (آیات 255 و 256 سوره مبارکه بقره) را بخواند خدای تعالی هزار مکروه از مکاره دنیا و هزار مکروه از مکاره اخرت از او برگرداند که خوارترین مکاره دنیا فقر و خوارترین مکاره اخرت عذاب گور باشد. عبدالله ابی جعفر گوید مرا بیماری سختی پیش امد که اطباء از درمان ان عاجز شدند شبی رنجور در فکر فرو رفته و اندیشه کردم با خود گفتم به چیزی از قران استشفا کنم ایةالکرسی را خوانده و بر خود دمیدم مرا خواب برد در خواب دو مرد را دیدم  جلو من ایستاده اند به یکدیگر می گفتند این مرد آیتی از قران را خواند که در ان 365 رحمت است و ان مرد را هنوز به یک رحمت رسانیدند از ان هیبت از خواب بیدار شدم دردم ساکت شده بود.

از حضرت رسول الله (ص) روایت است که فرمودند:سوره بقره را یاد بگیرید پس به درستی که اخذا (خواندن) سوره بقره برکت است و ترک (خواندن) ان حسرت می باشد و ساحران راهی بر سوره بقره ندارند.                                             و از مولایمان حضرت جعفر بن محمد صادق (ص) روایت است که فرمودند کسی که سوره بقره و ال عمران را بخواند روز قیامت می آید در حالیکه آن دو سوره روی او را مثل ابر سایه کردند. 

در مستدرک محدث نوری (ره) از لب اللباب راوندی از حضرت رسول (ص) روایت نموده که ملکی بر آن حضرت نازل شد و گفت:به درستی که خداوند تو را به دو صورت بشارت می دهد که قبل از توبه پیامبری اعطا نفرموده:فاتحةالکتاب و خاتمه های سوره بقره،و از ان حضرت روایت استکه فرمودند فضل سوره حمدمانند فضل حاملین عرش می باشد کسی که سوره حمد را بخواند ثواب حاملین عرش الهی به او اعطا می شود.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  و نیز روایت است که فرمودند اگر فاتحةالکتاب در یک کفه میزان قرار گیرد و بقیه قران در کفه دیگر،به درستی که فاتحةالکتاب هفت برابر بر کفه دیگر رجحان دارد.

سوره حمد در مکه نازل شده عبدالله بن عباس گوید چون رسول خدابه رسالت برخاست اولین سخنش این بود              بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله رب العالمین تا به اخر خواند قریش گفتند:ذق الله فاک (خدا دهانت را بشکند) خداوند دهان انان را شکست و خبر دیگری از جناب خدیجه رسیده که ان حضرت از کوه حراء امدند و سوره حمد را خواندند بعدا    یا ایها المدثر نازل شد.                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

  اعراف جمع عرف به معنای صخره است.در قران اعراف به صخره هایی بین بهشت و جهنم گفته می شود که در ان افرادی که اعمال خوب و بدشان یکسان باشد هستند و بلاتکلیف مانده اند و منتظر شفاعت پیامبران و معصومین هستند.                                                                                                                                                     

ای سوره مبارکه الرحمن :



این سوره هفتاد و هشت آیه دارد و در مدینه نازل شده است.

نام سوره بر گرفته از آیه اول است و «الرّحمن» هم چون «الله» از نام ها و صفات مخصوص خداوند می باشد.

امام کاظم(ع) فرمود: هر چیزی عروسی دارد و عروس قرآن، سوره الرّحمن است.

در این سوره، آیه "فبایّ آلاء ربّکما تکذّبان" سی و سه مرتبه تکرار شده که بیشترین تکرار در کل قرآن است. جالب آن که این آیه تکراری، هم انسان را مورد خطاب قرار داده و هم جنیان را، که کدام یک از نعمت های بی شمار الهی را تکذیب می کنید؟

در سوره قبل، هشدار تکرار شده بود "عذابی و نذر"، در این سوره نعمت ها تکرار می شود "فبایّ آلاء ربّکما...".

سوره قبل با قیامت شروع و با قدرت الهی تمام شد "اقتربت الساعة... ملیک مقتدر"، ولی این سوره با رحمت شروع و با اکرام الهی پایان می پذیرد "الرّحمن... ذی الجلال و الاکرام".

تفسیر:



 خداوند، رحمان است "الرّحمن". پیامبرش، مایه رحمت است "و ما ارسلناک الاّ رحمة للعالمین". قرآنش نیز رحمت است "هدیً و رحمة للمؤمنین".

"رحمن" نام مخصوص خداوند است که 169 بار در قرآن آمده و 114 مرتبه در هر "بسم الله" تکرار شده است.

در مواردی از قرآن، کلمه "الرّحمن" به جای "الله" به کار رفته است:

"قالوا اتّخذ الله الواحد" ؛ "قالوا اتّخذ الرّحمن ولدا" .

"اتاکم عذاب الله" ؛ "یَمسّک عذاب من الرّحمن".

"قل ادعوا الله او ادعوا الرّحمن".

 حضرت علی(ع) می فرماید: "لا تجعلنّ ذرب لسانک علی من انطقک و بلاغة قولک علی من سدّدک" تندی و تیزی زبانت را برای کسی که تو را سخن گفتن تعلیم داده قرار مده و بلاغت و زیبایی کلامت را به رخ کسی که گفتار تو را قاعده مند و زیبا کرده، مکش.

 "حُسبان" بر وزن "غُفران"، مصدر به معنای "حساب" است. خورشید و ماه حساب دارند. حجم آنها، وزن و جرم آنها، حرکات گوناگون، مدار حرکت، فاصله آنها نسبت به یکدیگر و نسبت به کرات دیگر، مقدار حرکت و مقدار تاثیر آنها بر روی یکدیگر، همه و همه حساب دارد و حساب آنها به قدری دقیق است که دانشمندان، زمان دقیق ماه گرفتگی، خورشید گرفتگی و تحویل سال نو را از مدت ها پیش اندازه گیری و پیش بینی می کنند.

"نجم" هر روییدنی است که ساقه ندارد و "شجر" روییدنی است که ساقه دارد. مراد از "نجم" در این آیه به قرینه "شجر"، گیاه است، نه ستاره آسمان.

منظور از سجده گیاه و درخت در این آیه، خضوع تکوینی آنها در برابر فرامین الهی است که مسیری را که خدا برای آنها تعیین کرده، بی کم و کاست می پیمایند و تسلیم قوانین آفرینش اند.

 قسط در میزان، آن است که نه زیاده خواهی شود نه خسارت و زیان.

بی توجهی به میزان و عدم رعایت انصاف و عدالت در حق مردم، انسان را به فسق و فجور می کشاند و فسق و فجور انسان را به تکذیب وا می دارد. در سوره مطففین می خوانیم: "ویل للمطفّفین" وای بر کم فروشان. سپس می فرماید: "اِنّ کتاب الفجّار..." و آنگاه "ویل یومئذ للمکذّبین" گویا لقمه حرام، مقدمه فجور و فجور مقدمه کفر و تکذیب می شود.

برای برقراری عدل و میزان، اسلام دستورات دقیق و مهمی دارد تا آنجا که در روایات امده است: اگر کفش قاضی تنگ است، نباید در آن هنگام قضاوت کند تا مبادا فشاری که به پای او وارد می شود در قضاوتش اثر بگذارد و او را به عجله و بد خلقی وادارد و از قضاوت بر حق منحرف کند!

 "أنام" به معنای آفریده ها، اعم از جن و انس و همه موجودات روی زمین است. "فاکهة" به هر نوع میوه و "ریحان" به هر گیاه خوش بو گفته می شود. "اکمال" جمع "کِمّ" به معنای پوششی است که میوه را در بر می گیرد، همان گونه که "کُمّ" به معنای آستین است که دست را می پوشند و "کُمّه" بر وزن "قُبّه" به کلاهی گفته می شود که سر را می پوشاند. شاید مراد از "اکمام" در آیه" الیافی باشد که هم چون الیاف روی نارگیل، دور درخت خرما را فرا می گیرد.

"حَبّ" به معنای دانه و "عَصف" به معنای برگ ها و اجزایی است که از گیاه جدا می شود و لذا به کاه نیز "عصف" گفته می شود.

"آلاء" جمع "اِلَی" به معنای نعمت است.

در حدیث می خوانیم: کسی که سوره مبارکه الرحمن را می خواند، هر بار که به آیه "فبایّ آلاءِ ربّکما تکذّبان" می رسد بگوید: "لا بشیءٍ من آلائک ربّ اُکذّب" یعنی ای پروردگار من! هیچ یک از نعمت های تو را تکذیب نمی کنم.

 "صلصال" به معنای گل خشکیده است، "فخّار" به معنای سفال (گل پخته شده) و "مارج" به معنای شعله است. 

 آیا گناهان کبیره و گناهان صغیره‌، در قرآن آمده است‌؟ لطفاً این گناهان را نام ببرید. آیا گناهان کبیره بخشوده می‌شود؟

پاسخ: قرآن در آیات متعددی از گناهان‌، با توصیف و تقسیم بندی‌، یاد کرده است‌. در این آیات‌، گناهان سنگین‌تر با وصف "کبیره‌" و گناهان دیگر ـ که از نظر شدت و زشتی به دستة اول نمی‌رسند ـ با اوصاف "صغیره‌" (کهف‌،49)، "سیئة‌" (نسأ،31)، و "لَمَم‌ْ" یاد شده‌اند. "لَمَم‌ْ" به معنای کارهای کوچک و بی‌اهمیت است که در آیة 32 سورة نجم آمده است‌: "الَّذِین‌َ یَجْتَنِبُون‌َ کَبَغ‌رَ الاْ ?ًِثْم‌ِ وَالْفَوَ َحِش‌َ إِلآ اللَّمَم‌َ إِن‌َّ رَبَّکَ وَ َسِع‌ُ الْمَغْفِرَة‌...; همان‌ها که از گناهان بزرگ و اعمال زشت دوری می‌کنند، جز گناهان صغیره ]که گاه به آن آلوده می‌شوند[; آمرزش پروردگار تو گسترده است‌..."
از این آیه و آیات مشابه (مانند آیة 31 نسأ) استفاده می‌شود که خدای متعال به کسانی که از گناهان کبیره دوری می‌کنند، ولی گاه بر اثر لغزش‌هایی در دام گناهان صغیره گرفتار می‌شوند، دربارة گناهان صغیرة آن‌ها، وعدة گذشت و عفو داده است‌.                                                                                                                                           

 ماجرای گاو بنی اسرائیل در آیات سوره بقره 

  در این آیات، ماجرایی به صورت مشروح آمده است، شاید به این دلیل که این داستان تنها یک بار در قرآن ذکر شده، به علاوه نکات آموزنده فراوانی در آن وجود دارد که ایجاب چنین شرحی می‌کند، از جمله اینکه : بهانه‌جویی شدید بنی اسرائیل در سراسر این داستان نمایان است، و نیز درجه ایمان آنان را به گفتار موسی مشخص می‌کند و از همه مهم‌تر اینکه گواه زنده‌ای است بر امکان رستاخیز. 

بقیه در ادامه مطلب:                                                                                                                                                                        

حسب اخباری که از ناسا انتشار یافته ، تصاویری از ماه وجود دارد که حاکی از وجود یک رشته صخره های تغییر شکل یافته در سطح ماه می باشد که تا عمق آن امتداد یافته و از نیمه دیگر آن برآمده و این دلیلی بر شکافته شدن ماه و پیوند دوباره آن در دورانی از حیات آن می باشد.                                                                                                

 چکیده
قرآن اصیل‌ترین و شناخته‌ترین کتاب آسمانی است که دارای استحکامات قوی می‌باشد. این قرآن کلام الهی است که بر پیامبرش حضرت رسول الله (صلی الله علیه و آله) نازل نمود و خود تعهد نمود که از آن محافظت نماید. «إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُون» ادعای تحریف دانستن قرآن قِدمتی طولانی دارد که عده ای سودجو و مغرض و فتنه گر همواره بر تحریف قرآن تکیه کرده‌اند و امروز عده ای که به قرآن ایمان و اعتقاد ندارد اتهام تحریف قرآن را بر علمای شیعه روا می‌دانند. در حالی که در این مقاله بسیاری از علمای شیعه را نام برده‌ایم که آنها به عدم تحریف قرآن قائل هستند و سپس به دلایل پیراستگی قرآن از تحریف پرداخته‌ایم.
کلیدواژگان: قرآن ، تحریف ، علماء ، جمع آوری قرآن ، شیعه .