در شأن نزول سوره كوثر، مى‏خوانيم: «عاص بن وائل» كه از سران مشركان بود، پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله را به هنگام خارج شدن از مسجد الحرام ملاقات كرد، و مدتى با حضرت گفت و گو کرد، گروهى از سران «قريش» در مسجد نشسته بودند و اين منظره را از دور مشاهده كردند.
هنگامى كه «عاص بن وائل» وارد مسجد شد، به او گفتند: با كه صحبت مى‏كردى؟ گفت: با اين مرد «ابتر»!
اين تعبير را به خاطر اين انتخاب كرد، كه «عبداللَّه» پسر پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله از دنيا رفته بود، و عرب كسى را كه پسر نداشت «ابتر»، يعنى بلا عقب مى‏ناميد، و لذا «قريش» اين نام را بعد از فوت پسر پيغمبر براى حضرت انتخاب كرده بود، سوره فوق نازل شد و پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله را به نعمت‏هاى بسيار و كوثر بشارت داد، و دشمنان او را ابتر خواند. «مجمع البيان»، ذيل آيات مورد بحث؛ « بحار الانوار»، ج 18، ص 175؛ «قرطبى»، ج 20، ص 210.»
پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله دو فرزند پسر از بانوى اسلام «خديجه» داشت: يكى «قاسم» و ديگرى «طاهر» كه او را «عبداللَّه» نيز مى‏ناميدند، و هر دو در «مكّه» از دنيا رفتند، و پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله فاقد فرزند پسر شد، اين موضوع زبان بدخواهان‏ «قريش» را گشود، و كلمه «ابتر» را براى حضرتش انتخاب كردند.
آنها طبق سنت خود، براى فرزند پسر اهميت فوق العاده‏اى قائل بودند، او را تداوم‏بخش برنامه‏هاى پدر مى‏شمردند، بعد از اين ماجرا آنها فكر مى‏كردند با رحلت پيغمبر اكرم صلى الله عليه و آله برنامه‏هاى او به خاطر نداشتن فرزند ذكور، تعطيل خواهد شد و از اين جهت خوشحال بودند.
قرآن مجيد نازل شد و به طرز اعجازآميزى در اين سوره، به آنها پاسخ گفت، و خبر داد: دشمنان او ابتر خواهند بود، و برنامه اسلام و قرآن هرگز قطع نخواهد شد، بشارتى كه در اين سوره داده شده از يكسو، ضربه‏اى بود بر اميدهاى دشمنان اسلام، و از سوى ديگر، تسلّى خاطرى بود به رسول اللَّه صلى الله عليه و آله كه بعد از شنيدن اين لقب زشت و توطئه دشمنان، قلب پاكش غمگين و مكدّر شده بود.