این سوره در مکّه نازل شده و 165 آیه دارد ابی بن کعب می گوید سوره انعام در مکّه نازل شده و هفتاد هزار فرشته حامل آن بودند و جهان را فرا گرفته بودند و صدای تسبیح آنان با حمد بلند بود و چون حضرت صدای آنها را شنید گفت: سبحان الله العظیم و بحمده و به سجده رفت بعد کاتبان را خواند و در همان شب می نوشتند و آن حضرت فرمود هر کس آن را بخواند به هر آیتی که در اوست این هفتاد هزار فرشته بر او شب و روز صلوات فرستند تا روز قیامت. و از کعب الاخبار منقول است که چون روز قیامت شود خداوند به قاری این سوره خطاب کند ای بنده من در سایه من            در آی و از میوه های بهشت برخوردار شو و آب کوثر مرا بیاشام و در چشمه سلسبیل غسل کن که تو بندهی منی و من خدای توام.

در بعضی از تفاسیر نوشته شده است که سلطان روم نامه ای به خدمت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب (ع) نوشت و از سردرد عجیبی که به ان مبتلا شده بود گله کرد و معالجه را خواستار گردید. آن چه اطباء مداوا کرده بودند فایده نکرده بود و لذا از وصی پیغمبر (ص) چاره را جویا شده بود. نامه اش که رسید حضرت علی (ع) کلاهی را به قاصد داد و به او فرمود هر وقت سلطان سردرد گرفت این کلاه را بر سرش بگذارد.

پس از رسیدن کلاه به سلطان، هرگاه به سردرد مبتلا می شد طبق سفارش حضرت، کلاه را بر سر می گذاشت و درد آرام می گرفت، دو سه مرتبه که به سردرد مبتلا شد و آن را بر سر گذاشت و ارام گرفت به فکر افتاد که ببیند علی (ع) چه کرده است که اینطور این کلاه اثر می کند دستور داد آن را شکافتند، دید لای ان نوشته شده است (بسم الله الرّحمن الرّحیم). (1) 

(1)_ (فاتحةالکتاب) شهید آیت الله دستغیب.

المص

گویند الف الله بود و لام جبرییل و میم محمد(ص) و ص صحابه. و گفته اند المص یعنی انا الله العالم الصادق. و نیز گفته اند المص نام قران است.

المص! اين كتابى است كه بر تو نازل شده; و نبايد از ناحيه آن، ناراحتى در سينه داشته باشى! تا به وسيله آن، (مردم را از عواقب سوء عقايد و اعمال نادرستشان) بيم دهى; و تذكرى است براى مؤمنان.(۱ و ۲ اعراف) 

از حضرت امام ابی جعفر محمد بن علی باقر (ع) روایت است که فرمودند هر کس در هر پنجشنبه سوره مائده را بخواند ایمانش هرگز به ظلم یا شرکی آلوده نمی شود. 

ابی بن کعب از رسول خدا (ص) روایت کرده هر کس سوره مائده را بخواند حق تعالی او را به عدد هر یهود و نصرانی که در دنیا نفس کشند ده حسنه نویسد و ده بدی محو کند و ده درجه بالا برده امام صادق (ع) فرمود سوره مائده جبرئیل با هفتاد هزار فرشته نزد رسول خدا آورد و در خبر است که رسول خدا در حجةالوداع فرمود سوره مائده اخرین سوره ای است که از قران به من نازل شده حلالش را حلال دارید و حرامش را حرام دانید (چیزی از آن نسخ نشده و ایاتش 120 و کلماتش 2804 می باشد).

با وضو روز اول دو رکعت نماز به جا آورد اوائل ماه بعد از نماز صبح باشد بعد چهل روز رو به قبله هر روزی صد صلوات و پنجاه بار این ایه را بخواند و در بین باکسی سخن نگوید در فتح امور مؤثر است اللّهم ربنا انزل علینا مائدة من السّماء تکون لنا عیدا لّاوّلنا و اخرنا و ایة مّنک وارزقنا و انت خیر الرّازقین.(مائده 114) هر کس سوره مائده را در هر پنجشنبه بخواند هرگز به خدا شرک نیاورد و ایمان خود را به ظلم نپوشد و هر که آن را بنویسد و با خود دارد از درد ها و ورمهای عافیت یابد و هر گاه در صندوق یا متاع نهد از ضایع شدن و دزد بردن ایمن گردد.

ارتباط آیه «کهیعص» با واقعه کربلا براساس روایتی از امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف)


بسیاری از مفسّران قرآن کریم معتقدند که آیه «کهیعص» که از حروف رمزی و مقطّعه در قرآن است به ماجرای کربلا و شهادت امام حسین (علیه السلام) اشاره کرد.


دلیل این مفسران بر ارتباط آیه «کهیعص» با ماجرای کربلا، روایتی از «سعد بن عبدالله قمی» است که در کتب روایی از جمله «کمال‌الدین وتمام النعمة» شیخ صدوق (متولد نیمه اول قرن چهارم هجری) و «احتجاج»‌ مرحوم طبرسی (متولد نیمه اول قرن ششم هجری) آمده است.


از کتاب‌های متأخر نیز می‌توان به «تفسیر البرهان» سیدهاشم بحرانى و «بحار الانوار» علامه مجلسی اشاره کرد که این روایت در آن‌ها ذکر شده است.


بر پایه این گزارش،‌ سعد بن عبدالله قمی نقل می‌کند که در خدمت امام عسکری (علیه السلام) بودم و فردی از تأویل آیه کهیعص سئوال کرد. امام عسکری (علیه السلام) فرمود که از فرزندم «مهدی» پاسخ را دریافت کنید. آن‌گاه امام زمان (عج الله تعالی فرجه الشریف) فرمودند: «هذه الحروف من أنباء الغیب، أطلع الله علیها عبده زکریا علیه‌السلام، ثم قصّها على محمد صلى‌الله علیه وآله، وذلک أن زکریا سأل ربّه أن یعلّمه أسماء الخمسة، فأهبط علیه جبرئیل فعلّمه إیاها، فکان زکریا إذا ذکر محمداً وعلیاً وفاطمة والحسن سُرِّی عنه همّه، وانجلى کربّه، وإذا ذکر الحسین خنقته العبرة ووقعت علیه البهرة! فقال ذات یوم: یا إلهی! ما بالی إذا ذکرت أربعا منهم تسلیّت بأسمائهم من همومی، وإذا ذکرت الحسین تدمع عینی وتثور زفرتی؟! فأنبأه الله تعالى عن قصته، وقال: (کهیعص) فالکاف اسم کربلاء، والهاء هلاک العترة، والیاء یزید وهو ظالم الحسین علیه‌السلام، والعین عطشه، والصاد صبره.»


ماجرا از این قرار است که حضرت زکریا از پروردگارش درخواست کرد که «اسماء خمسه طیبه‏» را به وی بیاموزد. خداوند متعال، جبرئیل امین را بر او فرو فرستاد و آن اسماء را به او تعلیم داد.


حضرت زکریا هنگامی که نام‏های محمد (صلی الله و علیه واله سلم)، علی (علیه السلام)، فاطمه (سلام الله علیها) و حسن (علیه السلام) را یاد می‏کرد، اندوه و ناراحتی‌اش بر طرف می‏شد و گرفتاریش از بین می‏رفت. امام هنگامی که از حسین(علیه السلام) یاد می‏کرد، بغض گلویش را می‏فشرد و مبهوت می‏شد. به همین دلیل روزی از خداوند سبب این اندوه و ناراحتی را جویا شد و گفت: بارالها! چرا وقتی آن چهار نفر را یاد می‏کنم، آرامش می‏یابم و اندوهم بر طرف می‏شود، اما وقتی حسین را یاد می‏کنم، اشکم جاری و ناله‏ام بلند می‏شود؟


خدای تعالی او را از داستان شهادت امام حسین (علیه السلام) آگاه کرد و فرمود: «کهیعص‏»! «ک» نام کربلا و «ه» اشاره به کشته‌شدن عترت طاهره دارد. «ی» اشاره به نام یزید دارد که بر حسین (علیه السلام) ظلم کرد و «ع» اشاره به عطش و تشنگی آن امام و «ص» نیز نشان صبر و مقاومت ایشان است.

از حضرت امیرالمومنین (ع) روایت است که فرمودند هرکس که سوره نساء را هر جمعه بخواند از فشار قبر ایمن می گردد.

ابی بن کعب از رسول خدا نقل کرده که هر کس این سوره را تلاوت کند چنان باشد که صدقه داده به هر وارثی که مستحق باشد و او را مثل ثواب کسی باشد که ازادی را از اسیری و بندگی باز خریده و از شرک بری باشد و از مشیت خدا از کسانی باشد که گناهانش آمرزیده و حق سبحان از او خشنود باشد و ان 176 ایه و 3845 کلمه دارد.

عیاشی از امیر المومنین (ع) روایت کرده هر کس سوره نساء را هر جمعه بخواند از فشار قبر ایمن باشد زمانیکه او را در قبر نهند.

سوره نساء هر گاه از کسی چیزی گمشده در جای گمشدن آیه 58 سوره نساء را در ظرف نو نویسد به آب باران بشوید آن اب را در انجا که گمشده بپاشد انشاءالله ان را می یابد.

به جهت درد چشم دو رکعت نماز می خوانی و در هر رکعت یک مرتبه سوره حمد، سه مرتبه سوره کافرون و سه مرتبه این آیه شریفه را میخوانی:

« و عنده مفاتح الغیب لا یعلمها الّا هو و یعلم ما فی البرّ و البحر و ما تسقط من ورقة الّا یعلمها و لا حبّة فی ظلمات الارض و لا رطب و لا یابس الّا فی کتاب مبین» (انعام _ 59) (2) 

(2)_مستدرک محدث نوری (ره)

برای درد قلب این آیات را بر اب میخوانی و می نوشی:

لئن انجیتنا من هذه لنکوننّ من الشّاکرین (یونس 22)

سیهزم الجمع و یولّون الدّبر _ بل الساعة موعدهم والساعة ادهی و امرّ (قمر 45 و 46)

انّ الله یمسک غفورا (فاطر 41)

و نیز آورده اند که آیات (8 و 9 آل عمران ربنا لا تزغ قلوبنا... تا یخلف المیعاد) را بر آب می خوانی و می نوشی در حالیکه دست به قلب گذاشته باشی و همچنین نوشته و بر گردن بیمار آویزان می نمایی.(1)

(1)_مکارم الاخلاق.